Şirket Devri İçin Gerekli Tüm İşlem ve Belgeler

Şirket devri oldukça dikkatli davranılması gereken hukuki bir işlemdir ve bazı şeylerin atlanmış olması hukuki yaptırımlara sebep olabileceği gibi şirketin tam olarak devredilmemesi anlamına gelebilir. Dolayısıyla devreden devralana karşı, devralan devredene karşı bazı yükümlülüklere sahiptir, bu kapsamda şirket devri için gerekli tüm işlem ve belgeler, anonim şirket devri nasıl yapılır, limited şirket devri nasıl yapılır, hisse senedi devri nasıl yapılır, pay nasıl devredilir ve türevi konulara değinip süreçle ilgili çeşitli ayrıntıları aktarmak yararlı olacaktır.

Limited Şirket Devri

Limited şirketlerde sahipliği doğrulayan ve belgeleyen değerli kağıtlara hisse senedi denilmektedir. Hisse senetleri hamiline yazılabileceği gibi nama da yazılabilir, bu açıdan hamiline hisse senetleri ve nama yazılı hisse senetlerine değinerek başlamak yararlı olacaktır.

Hamiline Hisse Senetleri

Hamiline hisse senetleri söz konusu senedin sahipliğini tek bir kişiye atfeden ve kimin hak sahibi olduğunu doğrudan belgeleyen kıymetli evraktır. Hamiline hisse senedi kişiye atfedilemez yani üzerinde isim yazamaz, söz konusu senet kimdeyse o kişi hisse sahibi sayılır. Hamiline yazılı hisse senedinin devredilecek olması halinde:

• Şirketi devralan kişi hamiline düzenlenen hisse senetlerini devir işlemi sırasında teslim alır,
• İlgili kişiye hamiline yazılı hisse senedinin verilmesi sonrasında üçüncü kişi için hisse devri gerçekleşmiş sayılır,
• Hamiline yazılı hisse senedi devredilecekse ciro ya da farklı bir işlemin uygulanmasına gerek kalmaz.

Nama Yazılı Hisse Senetleri

Senedin üzerinde ilgili kıymetli evrağın sahibinin kim olduğu yazıyorsa ve söz konusu kıymetli evrak bu isimdeki kişiye şirket üzerinde ortaklık imkanı veriyorsa bu hisse senedine nama yazılı hisse senedi denilir. Nama yazılı hisse senetlerinin üzerinde isim yazmaktadır. Nama yazılı hisse senedini farklı bir kişiye devretmek isteyenlerin senedi ciro etmesi gerekmektedir. Bu ciro işlemi tam ciro ya da beyaz ciro olarak yapılabilir.

Kanunen bir düzenlemeye tabii değilse her nama yazılı senet ciro edilmesi yöntemiyle farklı bir kişiye sınırlama olmaksızın devredilebilir. TTK md 490’da yapılan bir değişiklik sonrasında devir açıklığına geçilmiş, kanuni intikallerde ciro ve zlyetliğin devrine gerek olmadığı belirtilmiştir.

Pay Devri

Pay devri yapılacaksa söz konusu pay devrinin geçerli olabilmesi adına yapılması gereken şey bunun pay defterine kaydedilmesidir. Kaydın geçerli olabilmesi için ortakların ağırlaştırılmış nisapla devre muvafakat etmesi şarttır. Ortakların en az ¾’ünün şirket hisselerinin ¾’üne sahip olması ve devri onaylaması gerekmektedir.

Adım Adım Hisse Devir İşlemi

Limited şirketlerde hisse devri gerçekleştirmek isteyen kişilerin takip etmesi gereken adımları şu şekilde sıralamak mümkündür:

1. Limited şirketler için hisse devrinin geçerli olabilmesi adına işlemler ve devir sözleşmesi noterde yapılmaktadır.
2. Noter’e gidilir ve hisse devir ve temlik sözleşmesi düzenlenip onaylanır.
3. Hisse devrinin geçerli olabilmesi adına ortakların ¾’ünün şirket hisselerinin en az ¾’üne sahip olduğunu belgelemesi gerekir,
4. Noter’de hazırlanan sözleşmenin geçerli olabilmesi adına şirket ortaklar kurulu hisse devir ve temlik sözleşmesine ithafen karar almak durumundadır. Karar metni üzerindeki imza devreden ortağa ait olmalıdır ve noter tarafından tescil edilen bir örneğinin ticaret sicil memurluğuna verilmesi gerekir.
5. Karar metni bağlı olunan ticaret sicil memurluğuna gidilerek tescil edilir ve resmi bir nitelik kazanır.
6. Devredilen paya istinaden ödenmesi gereken borçlar sermaye hisseleriyle doğru orantılı olacak şekilde devralan ve devreden kişiye sorumluluk yükler,

Hisse devir ve temlik sözleşmesi düzenlendikten sonra buna ilişkin karar alırken bazı noktalara dikkat edilmesi gerekir. Bu noktaları şu şekilde özetlemek mümkündür:

• Hisse devredecek ortak şirket müdürü ise ve müdürlüğü de sona erecekse ortaklar kurulu tarafından alınacak kararda buna değinilmeli ve müdürlük görevine son verildiği de yazılmalıdır.
• Hisse devir ve temlik sözleşmesinde hisseye istinaden yapılması gereken ödemenin ödenip ödenmediğine değinilmesi gerekmez, ancak ödemenin yapıldığı ya da yapılmadığına değinilirse sermaye ödemesinin yapıldığını belgeleyen SMMM/YMM raporunun ve müşavire ait faaliyet belgesinin de tescile ibraz edilmesi gerekir.

Limited Şirket Devri Gerekli Belgeler

Limited şirket devri için notere gidecek kişilerin ibraz etmesi gereken belgeler şunlardır:

• Ticaret sicil memurluğuna ithafen devir dilekçesi,
• Ticaret ve sanayi odası başkanlığına ithafen devir dilekçesi,
• 2 adet noter onaylı hisse devri kararı,
• 3 adet noter onaylı hisse devir sözleşmesi,
• Yeni ortak varsa 2 adet nüfus cüzdanı fotokopisi,
• Hisse devriyle birlikte müdür değişikliği de yapılacaksa yeni müdüre ait 2 adet imza sirküleri,
• Tek kişilik beyan formu,
• Hisse devreden ve devralan ortakların pay defteriyle ilgili fotokopisinin noter onaylı sureti.

Anonim Şirketlerde Hisse Devri

Anonim şirketlerde hisse devri yapılabilmesi için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü’nün genelgesine uygun hareket edilmesi gerekmektedir. Anonim şirket devrinde hamiline ya da nama yazılı hisse senetleri devredilmiyorsa:

• Noter aracılığıyla tasdik edilen devir sözleşmesi,
• Noter aracılığıyla tasdik edilen devre onay verildiğini gösteren yönetim kurulu kararı ticaret sicil müdürlüğüne ibraz edilmelidir.

Hisse devrinin ticaret sicil müdürlüğüne beyan edilmemesi halinde devrin hukuki geçerliliği olmaz, bu nedenle bildirimde bulunulması gerekir.

Şirket ortağı olmayan bir kişinin yönetim kuruluna atanması mümkündür. Bu yapıldıktan sonra hisse devrinin geçekleştiğini gösteren pay defteri kaydının herkes tarafından imzalanması yeterli olacaktır. Yine bu işlem sonrasında da ticaret sicil memurluğuna gidilerek beyanda bulunmak gerekir.

Hisse senedi ihracı gerçekleştiyse:

• Hamiline yazılı hisse senetleri devredilecekse bu devrin geçerli olabilmesi için teslim gerekir.
• Nama yazılı hisse senetlerinin devredilmesi esas sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadığı sürece mümkündür.

Devir edilen hisse senetlerinin şirket pay defterine kaydedilmesi gerekir, aksi takdirde bir geçerliliği olmayacaktır. Devralan kişi bunun pay defterine tasdik edilmesi halinde ortaklar sınıfına haiz olabilir. Limited şirketlerden farklı olarak anonim şirketlerde ortakların şirket vergi ve sigorta borçları nedeniyle herhangi bir sorumluluğu yoktur.

Şirket Devrinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Anonim ya da limited olması fark etmeksizin kişilerin şirket devri sırasında dikkat etmesi gereken bazı ayrıntılar vardır. Bu detayları şu şekilde özetlemek mümkündür.

• Devredilecek ya da alınacak şirketin SGK, vergi, ticaret ve sanayi odaları veya diğer derneklere karşı borç yükümlülükleri,
• Vergi dairesine, Sosyal Güvenlik Kurumu’na beyannamelerin verilip verilmediği kontrol edilmeli,
• Bankalar başta olmak üzere kişi ve kurumlarla olan tüm borç ilişkileri incelenmeli,
• Şirketin icra takibi altında olup olmadığı kontrol edilmeli,
• Çek ve senet protestoları mevcut mu, şirketin kredibilitesi ve kredi notunun ne durumda olduğu öğrenilmeli,
• Son dönem bilançoları kontrol edilmeli, kar ve zarar durumu denetlenmeli,

Bunlara dikkat edilmemesi halinde şirket devri sonrasında devreden ya da devralan kişilerin ciddi hukuki sorunlarla yüzleşmesi ve hatta yaptırımlara maruz kalması mümkündür. Dolayısıyla şirket devri konusunda çok hassas davranılmalı, işlemlerin doğru yapıldığından emin olunmalıdır.

Anonim Şirket Kuruluşundaki Şartlar Masraflar Neler konulu yazımızı da okuyabilir ve bu alanda daha farklı bilgilere de ulaşabilirsiniz.