Türkiyenin Merkez Bankasında Ne Kadar Doları Var

Dünyadaki her Merkez Bankası çeşitli ihtiyaçlarını karşılayabilmek ve para politikası oluşturabilme gücüne sahip olmak için değişen miktarlarda döviz rezervi bulundurur. Döviz rezervinin ne kadar olursa iyi olacağı ülkeden ülkeye değişebilir, ancak en yüksek döviz rezervine sahip ülkenin iyi durumda olmasının rezervi merkez bankasının sahip olduğu dövizin miktarı değil, merkez bankasının o miktarda dövize sahip olmasına rağmen ekonomisinin sağlam olmasıdır. Bu kapsamda Türk Merkez Bankası’nın döviz rezervi ve ülkemizin diğer ülkeler karşısındaki durumuna çeşitli açılardan değinmek Türkiyenin merkez bankasında ne kadar döviz var sorusunu yanıtlamak yararlı olabilir.

Merkez Bankası Neden Döviz Rezerv Eder

Merkez Bankaları ekonomiyle ilgili en otoriter kurumlardır, ancak birer devlet kurumu değildir. Hükümetten bağımsız hareket eden merkez bankaları ülke ekonomisini idame ettirir ve devleti yöneten siyasi iktidardan bağımsız olarak vatandaşların ekonomik açıdan iyi durumda olmasını sağlamaya gayret eder.

Örneğin cari açığı olan bir ülke varsa ve bu cari açık ülkenin sahip olduğu parayla karşılanamayacak düzeydeyse borç ödeme zamanı geldiğinde bu borç Merkez Bankası’nın sahip olduğu rezervle ödenir. Diğer açıdan bakılırsa ve ülkenin dış fazla verdiği yani ödediğinden çok kazandığı bir yıl olursa bu durumda arada kalan fazlalık merkez bankası rezervine eklenir.

TCMB’nin altın rezervlerinin tamamı Türkiye’de değildir. Sahip olduğu altın rezervinin yarısını ülkemizde tutan Merkez Bankası, arta kalan kısmı dünyanın çeşitli ülkelerindeki merkez bankalarında açtırdığı saklama hesaplarında tutmaktadır.

Farklı ülkelerde sahip olduğu altının yarısını değerlendiren ve küresel çapta ilişkiler kuran merkez bankasının döviz rezervinin ise çok küçük bir kısmı ülke içerisinde yer alır. Ani döviz taleplerini karşılamak için ülke içerisinde düşük miktarda tutulan döviz rezervinden arta kalan kısım yine farklı ülkelerdeki merkez bankalarında açılan saklama hesaplarında değerlendirilir.

TCMB Döviz Rezervi

Merkez Bankası’nın döviz rezervi son dönemlerde ekonominin içerisinde bulunduğu sıkıntılı günler nedeniyle giderek azalmakta. Son dönemde haftada 1 milyar 622 milyon dolarlık düşüşlere sahne olan TCMB’nin hali hazırda sahip olduğu döviz rezervi son 6 yılın en düşük seviyesinde.

Son 8 ay içerisinde sahip olduğu döviz rezervinin toplam % 34’ünü kaybeden TCMB’nin 2017 yılı sonunda 27,6 milyar dolar olan rezervi 31 Ağustos 2018 itibariyle 18,2 milyar dolar seviyesine düştü.

Merkez Bankası’nın net döviz rezervinden farklı olarak incelenmesi gereken diğer bir rezerv de altın. TCMB’nin altın rezervi 31 Ağustos 2018 itibariyle 9.4 milyar dolar değer seviyesinde. TCMB, yılın başından bu yana döviz rezervinde düşüş kaydederken altın rezervini 1 milyar dolar kadar arttırdı.

Brüt ve Net Döviz Rezervi Ne Demek?

Ekonomiyle ilgili haberlerde görüleceği üzere bazen brüt döviz rezervi, bazen net döviz rezervinden bahsedilmektedir. Bu konuda bilinmesi gereken ilk şey Merkez Bankası’nın döviz rezervlerinin tamamen kendisine ait olmadığıdır. Merkez Bankası’nın sakladığı dövizin içerisinde ülkede faaliyet gösteren bankaların zorunlu karşılık olarak tuttuğu dövizler de bulunur. Emanet para olarak nitelendirilebilen bu döviz payına ek olarak farklı ülkelerin merkez bankaları da tıpkı TCMB gibi ülkemizdeki saklama hesaplarında döviz ve altınını değerlendirir.

Merkez Bankası’nın sahip olduğu ve emanet olarak tuttuğu dövizler toplamına brüt döviz miktarı, Merkez Bankası’nın sahip olduğu döviz miktarına ise net döviz miktarı denilmektedir.

En Yüksek Döviz Rezervine Sahip Ülkeler

Dolar cinsinden en yüksek döviz rezervine sahip ülkeleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

Türkiye dünyanın en yüksek döviz rezervine sahip ülkeler listesinde Malezya ile Cezayir arasında 25’nci sırada bulunduğunu belirtmek gerekir.

En Yüksek Altın Rezervine Sahip Ülkeler

Ülkemizin döviz rezervinin yanı sıra Türkiyenin Altın Miktarı Ne Kadar konulu yazımızı da okuyabilir ve ülkemizdeki altın rezervi hakkında da bilgi sahibi olabilirsiniz.