Kıbrıs KKTC de Şirket Kurmak : Ayrıntılı Rehber

Bir çok hususta siz değerli okurlarımıza ticari faaliyetler, ihracat, banka kredileri, devlet destekleri, vs gibi konularda ayrıntılı bilgi paylaşımında bulunduğumuz üzere; bu yazımızda da sizler için Kıbrıs KKTC de Şirket Kurmak konusunu detaylı bir şekilde ele alacak ve bu anlamda; KKTC de şirket kurmanın avantajları, dezavantajları, vergi sistemi, şirket türleri gibi bir çok konuya etraflıca yer vereceğiz.

KKTC’de Şirket Kurma

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gün geçtikçe gelişen ve ekonomik olarak da yeni yatırımlar için önemli fırsatlar sunan ülkelerden bir tanesidir. Bu yatırımların başarıya ulaşabilmesi için öncelikle KKTC’nde kurumsal bir kimlik kazanmak çok önemlidir. Bunun için de bu kurumsal yapının faal olarak varlık göstereceği sektörün hangi yasalara tabi olacağı önem arz etmektedir. KKTC’nde şirketler temel olarak KKTC Şirketler Yasası Fasıl 113’e tabidir. Bu yasa şirketlerin en başta kuruluş, çalışma şartları ve şirketin organları ile bu organların yetki ve mesuliyetlerini belirler. Ayrıca KKTC’nde tescil edilmiş şirketler faaliyet gösterecekleri alanlara göre vergilendirilirler. Bu da KKTC Şirketler Yasası’na ek olarak çıkartılmış bir kanun ile karar altına alınmıştır.

KKTC’nde yatırım yapmayı düşünen bir yatırımcı öncelikli olarak yatırım yapacağı sektörün hangi yasalara tabi olacağına dair profesyonel destek almalıdır. Şirket kurmanın yanında hangi hukuki yaptırımlara maruz kalacağı, hangi vergilendirme şartlarına tabi tutulacağı hususlarında bilgi sahibi olunması ciddi bir öneme haizdir. Bunun için KKTC Şirketler Yasası ve şirket kuruluşu ile alakalı  başka yasalar konusunda deneyim ve bilgiye sahip bir danışmanlık kuruluşundan güvenilir bir danışmanlık alınması gereklidir. Aksi halde oluşabilecek ek masraflar ve yanlış yatırımlar büyük zayiatlara sebep olabilir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde iş yapmak isteyen kişi veya kurumlar kendi adlarına gerçek kişilik ya da tüzel kişiliğe sahip işletmeler kurabilir. Bu işletmelerin hukuki durumları yürürlükte olan kanunlara göredir. Bu kanunlar içerisinde temel olan KKTC Şirketler Yasası Fasıl 113’tür. Tabi olunan diğer kanunlar ise  Kollektif ve Komandit Şirketler ve Ticari Ünvanlar Kanunu, Yabancı Sermaye Kanunu, KKTC Bankalar Kanunu, Uluslararası Bankacılık Birimleri Kanunu, Serbest Liman ve Bölge Kanunu, Uluslararası İşletme Şirketleri Kanunu, Sigorta Hizmetleri (Düzenleme Denetim) Kanunu’dur.

KKTC’nde işletmelerin tüzel bünyesini tanzim eden  temel kanun Şirketler Yasası Fasıl 113 olmasının yanında bu sektörlerde faal olarak varlık gösterecek işletmelerin kuruluş ve çalışma şartlarını ihtiva eden kanun Bankacılık ve Sigorta Kanunu’dur. Ayrıca faaliyet göstereceği alan ve bulunduğu yer açısından vergi ayrıcalıkları bulunan şirketlerin izin ve çalışma şartlarını tanzim eden kanun ise Serbest Liman ve Bölge Kanunu ile Uluslararası İşletme Şirketleri Kanunu’dur.

KKTC’nde kurulabilecek işletmeler; Şahıs İşletmeleri, Kollektif ve Komandit Şirketler(Ortaklıklar), Yerel Limited Şirketler, Yabancı Şirketlerin KKTC Şubeleri, Serbest Liman Şirketleri, Uluslararası İşletme Şirketleri’dir. Yerel Limited Şirketler içerisinde özel yasa ile kurulan şirketler ise; Bankalar, Uluslararası Bankacılık Birimleri ve Sigorta Şirketleri’dir.

Şirket Kuruluşlarında Uyulması Gereken Temel Esaslar

• KKTC’nde her şirket (Yabancı şirketlerin şubeleri hariç) şu şartlara uymalıdır;
• Şirketlerin en az 2 (ortağı) bulunmalıdır.
• Şirketlerin en az 1 yönetim kurulu üyesi bulunmalıdır.
• Şirketlerin 1 sekreteri bulunmalıdır. Şirketler Kanununda bahsi geçen sekreter kavramı şirketin hukuki belgelerini ibraz eden kişiyi tanımlar.
• Şirketin KKTC’nde bir adresi olmalıdır. Bu esaslar şirketin kurulduğu kanun ya da bölgeye bakılmaksızın yerine getirilmesi gereken şartlardır.

KKTC Şirket Türleri

Şahıs İşletmeleri

KKTC’nde herhangi bir sektörde (ticaret, sanayi, tarım, montaj, tamirat, hizmet) faal olarak varlık gösterecek gerçek kişiler kendi adlarına bir işyeri tescil ettirmek suretiyle kayıt altına alınırlar. Şahıs işletmeleri KKTC Şirketler Mukayyitliği’ne kayıt altına alınarak tescil işleri neticelenir. Şahıs işletmeleri yalnızca bir kişiye aittir ve  tüm mesuliyet ve mükellefiyetler bu kişiye aittir. KKTC’nde Gelir ve Vergi açısından muhatap şahıs işletmesinin sahibi olan kişidir ve vergi açısından sorumluluk işyerinin değil işyeri sahibinindir.

Kollektif ve Komandit Şirketler (Ortaklıklar)

İki veya daha çok şahsın kar amacı güderek kurdukları ortaklık Kollektif Şirketi oluşturur. Bunun için ortaklar arasında yazılı bir ortaklık anlaşması düzenlenebilir. Ancak kanuni olarak böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır. Ortaklık anlaşması bulunmayan durumlarda ortakların hakları Kollektif ve Komadit Şirketler ve Ticari Ünvanlar Kanunu maddeleri tatbik edilir.

Kollektif şirketlerde, ortakların şahsi sorumluluğu bulunmaktadır. Vergi yasaları bakımından kollektif şirketin herhangi bir vergi sorumluluğu bulunmamaktadır. Mesuliyetler ve mükellefiyetler eşit bir biçimde ortaklara yüklenmiştir. Kollektif Şirketi Limited Şirketten ayıran; ortakların mesuliyetlerinin Kollektif Şirkette sınırsız ve Limited Şirkette ise sınırlı olmasıdır. Limited Şirketlerde hissedarların sorumluluğu ödedikleri sermaye ile sınırlandırılmıştır. Kollektif Şirketlerde ise bu sınırsızdır.

Komandit Şirketlerde, Kollektif Şirketlerden farklı olarak şirketin yükümlülüklerinden mesul olan bir ya da birden fazla ortak ve sorumlu olmayan birçok kişi bulunmaktadır. Ancak sorumluluğu olmayan ortaklar şirketin yönetiminde söz sahibi olamaz ve şirketi sorumluluğa sokacak kararlar alamazlar. Karar alma yalnızca sorumlu ortaklara mahsustur. Ayrıca ortaklar, ortaklık anlaşması ya da Kollektif ve Komandit Şirketler ve Ticari Ünvanlar Kanununa göre karlardan pay alırlar.

Tıpkı kollektif ortaklıkta da aynı şekilde olduğu üzere; komandit şirketler için de vergi yükümlülüğü açısından ortaklar sorumludur. Kollektif ve Komandit şirketler KKTC Şirketler Mukayyitliği’ne kaydı tamamlanmakla faaliyetlerine başlarlar.

Yerel Limited Şirketler

Yerel Limited Şirket KKTC Şirketler Kanunu kapsamında sınırlı sorumluluklarla kurulmaktadır.

Yerel Limited Şirketler; Özel Şirketler ve Halka Açık Şirketler olarak ikiye ayrılır. Özel Limited Şirkette hissedar sayısı en az 2, Halka açık Limited Şirkette hissedar sayısı ise en az 7’dir. Özel Limited Şirkette direktör sayısı en az 1, Halka açık Limited Şirkette direktör sayısı en az 2’dir. Özel Limited şirkette mevcut paydaşlar, elden çıkarmayı planladıkları payları mevcut paydaşlara bildirmeden paydaş olmayan şahıslara devredemezler. Buna dair Özel Limited Şirketler tüzüğü paylarının devrini kısıtlayan madde bulunması şarttır. Halka açık Limited Şirkette ise mevcut paydaşlar paylarını mevcut paydaşlar haricinde bir başkasına devredebilir. Bundan dolayı halka açık Limited Şirket tüzüklerinde hisse devri ile ilgili bir kısıtlama olmamakla birlikte Yerel Limited Şirketler KKTC Şirketler Mukayyitliği’nde kayıt olunurlar.

Yabancı Şirketlerin KKTC Şubeleri

Yönetim Merkezi ve şirketin kayıtlı bulunan adresi KKTC haricinde bir ülkede bulunan bir şirketin şubesi KKTC’nde tescil olunabilinir. KKTC’nde tescil ettirilecek şube, KKTC Şirketler Yasası Fasıl 113’e göre yabancı şirket statüsünde olmasına rağmen yerel şirketlerle aynı şart ve koşullara tabidir. Yabancı şirketlerin KKTC’nde tescil olunacak şubeleri için KKTC Bakanlar Kurulu kararı şarttır. Ayrıca ana şirket sermayesinin de en az 100,000 ABD Doları olması koşuluna bağlanmıştır.

Serbest Liman Şirketleri

KKTC Serbest Liman Bölge Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler Serbest Bölge Yönetimine şirket kaydı yaparlar ve bu şirketlerin kuruluş ve faaliyet esasları KKTC Şirketler Yasası Fasıl 113 maddelerinde belirtilmiştir. Serbest Liman Şirketlerini yerel şirketlerden ayıran bu şirketlerin yurt dışında veya serbest liman bölgesi içerisinde yürüttükleri faaliyetlerin Kurumlar Vergisi, Gelir Vergisi ve Katma Değer Vergisine tabi olmamasıdır. Bu şirketler yalnızca çalıştırdıkları personelin vergi ve sosyal güvenlik yatırımlarından mesuldurlar. Serbest Liman Bölgesi Şirketleri vergi avantajları dolayısı ile yatırımcılara cazip gelmektedir.

Uluslararası İşletme Şirketleri

Uluslararası İşletme Şirketleri Kanununa göre faaliyet gösteren Uluslararası İşletme Şirketleri, bu kanunun elverdiği fırsatlar ölçüsünde faaliyetlerini tamamiyle yurt dışına yönelik yürütürler. Uluslararası İşletme Şirketleri yıllık net karları üzerinden %1 oranında Kurumlar Vergisi öderler ve bu faaliyetler dolayısı vergiye tabi tutulmazlar. Yalnızca personelin vergi ve sosyal güvenlik yatırımlarını yapmakla mesuldürler.

KKTC’nde Şirket Kurmanın Avantajları

Kıbrıs KKTC de şirket kurmak tüccarlara bazı avantajlar sağlamaktadır. Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi ve KDV yoktur. Türkiye ile aynı zaman diliminde bulunmaktadır. Aynı para birimi üzerinden işlem yapılmaktadır. Diğer ülkelere göre para transferi daha ucuz ve daha kolaydır. Kur farkı problemi yoktur. Türkiye’de bulunan bankaların KKTC’de şubeleri bulunmaktadır. Olası bir anlaşmazlık durumunda ayni dil konuşulduğu için sorunlar kolayca çözülebilmektedir. Kar dağıtım vergisi yoktur. Şirket Kuruluş işlemleri için KKTC’ne gelinmesine gerek yoktur.

KKTC’nde Şirket Kurma Masrafları

Kıbrıs KKTC de şirket kurmanın masrafları ile ilgili ortalama bir hesap yapacak ve bu hesap için de yaklaşık 100.000 Dolar Sermayeli şirket baz alırsak; masraflar şu şekilde olmaktadır. Kuruluş harcı 5.320 TL + Serbest Liman Şirket harcı 2.500 USD + Şirket Başvuru harcı 200 USD + Resmi Daire Kayıtları 380 TL + Noter Tasdik 630 TL + Hizmet Bedeli 1.450 TL Toplam: 2.700 USD + 7.780 TL

Ayrıca Sermaye ödemesi için banka %3 masraf almaktadır ve Şirket kuruluşundan sonra aylık mali müşavirlik ücreti aylık 200,00 Euro’dur.

Ticaret konuları ile ilgili olarak daha önceden ele aldığımız Türkiye’den Yurt Dışına En Çok İhraç Edilen Ürünler konulu yazımızı da buradan okuyabilirsiniz.