Borsa Grafiklerindeki Mum Nedir Ne Anlam İfade Eder

Her ne kadar sıkı sıkıya bağlı kalmak doğru olmasa da borsada alım ya da satım yapılmadan önce mutlaka teknik analiz yapılmalı ve veriler yorumlanmalıdır. Verilerin yorumlanabilmesi adına kullanılabilecek onlarca farklı teknik analiz biçimi bulunmaktadır, bunların bir kısmı açıklanmış çok yaygın kullanılan başarılı yöntemlerken bazıları kişi ya da kurum özelinde geliştirilmiş açıklanmayan yöntemlerdir. Bu yöntemler arasında yer alan mum grafiği belki de en sık kullanılan hatta borsa ile özdeşleşmiş bir teknik analiz yöntemidir. Bu kapsamda borsa grafiklerindeki mum nedir, ne anlam ifade eder ve türevi konulara değinilmesi yararlı olacaktır.

Teknik Analizde Mum Grafikleri

Borsada arz ve talebin bir araya gelip fiyatı oluşturması bir an değil, bir süreçtir ve bu sürecin iyi yorumlanması ciddi karların elde edilebilmesini mümkün kılar. Çoğu yatırımcı piyasaları aracı kurumların sunmuş olduğu trade uygulamalarıyla takip eder ve fiyat değişimlerini tahmin etmeye çalışır. İşte bu tahmin aşamasında yatırımcıların yararlanabileceği teknik analiz yöntemlerinden birisi de mum grafikleridir ve arz-talep dengesi sonrasında fiyat oluşumunun analiz edilebilmesi adına istifade edilebilecek en başarılı yöntemlerden birisidir.

Mum Grafiği Nedir

Bir zaman dilimi içerisinde oluşan fiyat hareketlerinin açılış, kapanış, en yüksek fiyat ve en düşük fiyat gibi verileri aynı grafik üzerinde gösteren ve bu grafik parçalarının birleştirilmesiyle makro ölçekli bir analiz yapmayı mümkün hale getiren grafiğe mum grafiği denilmektedir.

Mum grafiğini diğer grafiklerden ayıran en önemli özellik her bir mumun kendi içerisinde analiz edilebilecek kapasitede fazla veri içermesidir. Yani her bir mum aynı zamanda ilgili zaman dilimi içerisindeki en yüksek fiyatın, en düşük fiyatın ve açılışla kapanış fiyatının ne olduğunu gösterir niteliktedir.

Mum grafiğinin ortasındaki kalın kısmın altı ilgili zaman dilimi içerisindeki açılış fiyatını, üst kısmı ise kapanış fiyatını göstermektedir. Mum grafiğinin kalın kısmına ilave olarak görünen dikey çizgilerin üst kısmı en yüksek fiyatı, alt kısmı ise ilgili zaman dilimi içerisinde oluşan en düşük fiyat düzeyini göstermektedir.

Mum Grafiği Okumak

Mum grafiği aslında diğer analiz tekniklerinden yararlanabilmek için ihtiyaç duyulan en temel 4 bilgiyi vermesi kaynaklı araç olarak kullanılmalıdır. Çünkü mum grafiğine tek bir bakışta ilgili zaman dilimi içerisindeki açılış fiyatını, kapanış fiyatını, en düşük fiyatı ve en yüksek fiyatı analiz etmek mümkün olur. Bu veriler farklı analizlerde rahatlıkla kullanılabilir fakat yine de sadece bir muma bakarak nelerin olacağını tahmin etmek de imkan dahilindedir.

Fiyatlardaki yukarı ya da aşağı yönlü hareketler aynı zaman dilimi içerisinde mumun farklı varyasyonlarda görünmesini sağlar. Forex ve borsa da dahil olmak üzere finansal piyasalarda yükselişler yeşil, düşüşler kırmızı renkle ifade edilir ve bu renklerin ne anlama geldiğini bilmek önemlidir.

Hangi trade uygulamasından yararlanıldığına bağlı olarak değişse de çoğu zaman yeşil renkli mum grafiği yükselişi, kırmızı ya da siyah renkli mum grafikleri düşüşü gösterir. Bu ilgili zaman dilimi içerisindeki işlemler sonrasında fiyatların hangi yönde hareket ettiğini tek bakışta görmek ve hızlı karar vermek isteyen yatırımcılar için çok değerli bir veridir.

Eğer mum grafiğine bakıldığında açılış fiyatı kapanış fiyatının üzerindeyse fiyatların yükseldiği fark edilmelidir. Eğer mum grafiğine bakıldığında kapanış fiyatı açılış fiyatının altında ise fiyatların düştüğünü fark etmek gerekir.

Eğer açılış ve kapanışta çok ciddi bir fiyat farklılaşması yaşanmadıysa yani fiyatlar ilgili zaman dilimi içerisinde genel itibariyle aynı düzeylerde kaldıysa bu durum sonucunda oluşan mum grafiğine doji denilmektedir. Doji mumunda fiyatlarda ciddi bir değişim yaşanmadığı için gövde kısmı bulunmamakta, düz bir çizgiye ilave edilmiş küçük bir yatay çizgi olarak görünmektedir. Doji mumunun olduğu bir piyasada işlem yapmadan önce farklı teknik analiz yöntemlerine de başvurulmalıdır çünkü piyasanın yukarı ya da aşağı yönde kararlı olduğu bir durumdan söz edilemez.

Eğer mum grafiğinde bir artı işareti varsa buna doji yıldızı denilmektedir. Doji yıldızı açılışıyla kapanışı, en yükseğiyle en düşük fiyatları arasındaki farkın çok düşük olduğu piyasalarda görülür. İlgili zaman dilimi içerisinde bir fiyat değişimi vardır, ancak bu fiyat değişimleri öylesine küçüktür ki mumun gövdesini oluşturmak mümkün olmaz.

Mum grafiğini sınırlandırmak mümkün değildir çünkü oluşturulabilecek her türlü formasyonda ihtiyaç duyulacak temel bilgileri tek seferde gösteren en etkin grafiklerden birisi olmasıyla sık sık farklı formasyonların bir parçası olarak kullanılması gerekir.

Mum Formasyonları

Formasyon, tek başına anlamsız imgelerin bir araya gelmesiyle anlamlı ve değerli bir bütün oluşturmasına denilmektedir. Bu kapsamda mum formasyonları da tavsiye edildiği şekliyle yalnızca bir mumdan hareketle değil en az 2 mumdan hareketle bir formasyon oluşturur. Kullanılabilecek formasyonların sayısına ilişkin bir sınırlama yapılması pek mümkün değildir fakat hali hazırda kabul görmüş en sık kullanılan formasyonlar şunlardır:

• Çekiç boğa,
• Belden tutma boğa,
• Yutan boğa,
• Hamile boğa,
• Kros hamile boğa,
• Ters çekiç boğa,
• Delen mumlar boğa,
• Doji yıldız boğa,
• Değen mumlar boğa,
• Güvercin yuvası boğa,
• Tepen mumlar boğa,
• Beyaz asker boğa,
• Sabahyıldızı boğa,
• Doji sabahyıldızı boğa,
• Terkedilmiş bebek boğa,
• Üç yıldız boğa,
• Aşağı kopan iki tavşan boğa,
• Üçlü vadi boğa,
• Üç beyaz asker boğa,
• Düşen blok boğa,
• Durup düşünme boğa,
• İki tavşan boğa,
• Asılı adam ayı,
• Belden tutma ayı,
• Yutan ayı,
• Hamile ayı,
• Kros hamile ayı,
• Kayan yıldız ayı,
• Kara bulut ayı,
• Doji yıldız ayı,
• Değen mumlar ayı,
• İnen şahin ayı,
• Çakışan tepe ayı,
• Tepen mumlar ayı,
• Kara karga ayı,
• Akşam yıldızı ayı,
• Doji akşam yıldızı ayı,
• Terkedilmiş bebek ayı.

Bunlar en sık karşılaşılan durumlar fakat yine de formasyonların bununla sınırlı olmadığını bilmek gerekir. Önemli olan mumların ne anlama geldiğini bilmek ve gelecekte oluşabilecek durumları analiz etmek adına diğer mumların durumuna bakmaktır.

Sitemizde siz değerli okurlarımız için daha önceden paylaştığımız Borsada Teknik Analiz Nedir Ne İşe Yarar konulu yazımızı da ortalama 3 dk da okuyabilirsiniz.