Borsada En Çok Bilinmesi Gereken 10 Grafik Formasyonu

Anlamsız verilerin bir araya gelerek büyük ve anlamlı bir veri parçası oluşturması durumuna formasyon denilmektedir. Formasyonun içeriğinde nelerin bulunduğu ve hangi durumlarda hangi anlama geldiği çalışılan konuya göre değişmektedir. Bu kapsamda mum grafiğinden elde edilebilecek bazı formasyonlara değinilmesi önemlidir çünkü en çok bilinmesi gereken 10 grafik formasyonu sayesinde ilerleyen dönemlerde yatırım kararı almadan önce yapılması gereken teknik analizler çok daha kısa süre içerisinde yapılabilecektir.

Grafik Formasyonları

İlk defa görenler için mum çubukları çok anlamsız hatta kafa karıştırıcı görünebilir fakat durum düşünüldüğü gibi değildir. Bilinçli ve dikkatli şekilde bakıldığında her bir mumun ilgili zaman dilimi hakkında bilinmesi gereken en temel verileri açıkça ifade ettiği görülebilecektir. Bu verilerin doğru şekilde yorumlanması ve birkaç zaman diliminin aynı anda incelenmesi sonrasında ise formasyon elde edilebilir.

Elde edilen şekil formasyonları sayesinde ilerleyen dönemlerde piyasadaki fiyat oluşumunun ne düzeyde olacağı, bu düzeye erişinceye kadar ne gibi durumların meydana gelebileceği kolayca tahmin edilebilecektir.

İkili Dip Formasyonu

En sık rastlanan ve en güvenilir formasyonlardan birisi ikili dip formasyonudur. İkili dip formasyonu sayesinde düşmeye devam eden bir değerin nerede düşüşten vazgeçeceği ve yükselmeye başlayacağı tahmin edilebilir.

İkili dip formasyonunun oluşum süreci incelenirse ilk başta düşmeye başlayan fiyatların bir direnç noktasından sonra yükselmeye başladığı görülür. Yükselmeye başlayan fiyatlar bir süre sonra düşer ve eğer ilk direnç noktasına yakın bir fiyat seviyesinde yeniden yükselişe geçtiği görülürse bu noktanın çok önemli bir destek noktası olduğu sonucuna varılabilir. Eğer bu direnç noktasından daha aşağıdaki bir fiyat düzeyinde direnç oluşursa bu durumda hızlı alımların olduğu görülecektir.

 

Direnç noktası olarak tasvir edilen iki nokta arasında kalan bölgede yükselişe geçen fiyatların en yüksek noktasından yatay bir çizgi çizilir ve bu noktaya omuz çizgisi denir. Omuz çizgisinin üzerinde oluşan fiyatlar boğa piyasası içerisinde yer alındığını ve alıma geçilmesi gerektiğini işaret edebilir.

İkili Tepe Formasyonu

En sık karşılaşılan mum formasyonlarından birisi de ikili tepe formasyonudur. İkili tepe formasyonu tam olarak ikili dip formasyonunun ayna simetrisi olarak düşünülmelidir.

Yukarı yönde hareket etmeye başlayan fiyatlar bir direnç noktasına kadar yükseldikten sonra düşmeye başlar. Eğer aynı fiyat düzeyine bir kere daha yükselindiyse ve bu noktadan itibaren aşağı yönlü hareket başladıysa bu noktanın güvenilir bir direnç noktası olduğundan söz etmek mümkün olur.

Fiyatların en yüksek seviyeye çıktığı bu iki nokta direnç, bu iki nokta arasındaki alanda en düşük seviyeyi gördüğü noktadan çizilen yatay çizgi ise omuz çizgilerini ifade eder. Omuz çizgisinin aşağısında bir fiyat oluşmaya başladığında ayı piyasası içerisinde yer alındığı düşünülmeli ve satışa başlanmalıdır.

Yükselen Üçgen Formasyonları

Yukarı ya da aşağı yönde kararsız kalan piyasalarda görülen üçgen formasyonlarına çok sık rastlanılmasa da çok ciddi kar ya da zararı söz konusu edebilen bir mum formasyonu olduğunu bilmek gerekir.

Ters çevrilmiş bir üçgenin hipotenüsü grafiğin yukarı yönlü hareket eden kısmıyla örtüşüyorsa yukarı yönlü hareket eden bir üçgen formasyonunun yakalandığı anlaşılabilir.

Yükselen üçgen formasyonunun oluşumu yukarıdaki bir direnç noktasından hareketle gerçekleşir. Yukarı yönde hareket etmeye çalışan fiyatlar bir direnç noktasını aşamaz ve sürekli olarak bu noktadan geri döner. Fakat her geri dönüşte bir öncekinden daha yüksek bir fiyat düzeyinde kapanış gerçekleşir ve bu süreç aynı şekilde devam eder. İşte giderek küçülen mumların yukarı yönlü hareketi sonucu oluşan bu formasyona yükselen üçgen formasyonu denilmektedir.

Yükselen üçgen formasyonunun kırıldığı noktada bir süre fiyatların yukarı yönlü hareket edeceği tahmin edilir. Kırılma noktasının üzerinde fiyat oluşmaya başladıktan sonra bir süre beklenmeli ve yükseliş devam ederse alım sinyali yorumlanmalıdır.

Alçalan Üçgen Formasyonu

Yükselen üçgen formasyonunun aksine alçalan üçgen formasyonunda aşağı yönlü bir hareket yakalanmaya çalışılır. Yükselen üçgen formasyonunun tüm niteliklerine sahip olan alçalan üçgen formasyonunda direnç noktası yukarıda değil aşağıda olur.

Aşağıda oluşan bir direnç noktasından daha aşağıda bir fiyat düzeyine erişmeye çalışan piyasa bunu başaramaz ve her seferinde yukarı yönlü harekete geçer. Sürekli olarak aşağı yukarı hareketler yapan fiyatlar sonucu oluşan mumun boyu giderek kısalır ve bir dik üçgen şekli oluşmaya başlar. Hipotenüsün aşağı yönlü hareketi işaret ettiği bu durum sonucu oluşan formasyona alçalan üçgen formasyonu denilmektedir ve direnç noktası kırıldıktan bir süre sonra aşağı yönlü düşüşün devam etmesi beklenir.

Simetrik Üçgen Formasyonu

Yukarı ya da aşağı yönlü üçgenlerin piyasanın geleceğiyle ilgili ciddi bir tahmin imkanı sağladığına yukarıda değinildi. Fakat piyasanın bir süreçte yukarı ya da aşağı yönlü harekete karşın kararsız kalması muhtemeldir. Eğer yukarı ya da aşağı yönlü hareketler giderek daha küçük mumların oluşmasını sağlıyorsa bu piyasada simetrik üçgen formasyonunun varlığından söz edilebilir. Bir üçgenin oluştuğu kesindir fakat ilk bakışta hangi yönde hareketin gerçekleşeceğini tahmin etmek mümkün olmaz.

Açılış ve kapanış fiyatlarının giderek birbirine yakınlaştığı bu durumda yapılması gereken şey fiyatların yukarı ya da aşağı yönde harekete başladığı anı yakalamak ve bu fiyat değişiminin içerisinde yer alarak kar elde etmeye çabalamaktır. Yatırımcılar simetrik üçgen formasyonu oluştuğunda bir süre tetikte kalmalıdır.

Omuz Baş Omuz Formasyonu

Omuz baş formasyonu sayesinde yükselişteki fiyatların geri dönüşlerine ilişkin analiz yapılmış olur. Söz konusu duruma omuz baş omuz denilmesinin sebebi benzer yükseklikteki iki fiyat yükselişinin arasında daha yüksek bir fiyat yükselişinin olması, kısaca gerçekten de omuz baş omuz görüntüsünün ortaya çıkmasıdır.

Fiyatlar bir noktaya kadar yükseldikten sonra tekrar düşüyor, daha sonra daha yüksek bir şiddetle yükselmeye başlıyor ve tekrar yükselişe geçilen bir önceki fiyat düzeyine kadar düşüyor, daha sonra son kez küçük bir ivmeyle yükselmeye başlayan fiyatlar ilk yükseliştekine benzer bir şeklin ortaya çıkmasına neden oluyor. Omuz baş omuz formasyonunun tamamlanmasından sonra beklenti aşağı yönde fiyatın kırılmasıdır.

Ters Omuz Baş Omuz Formasyonu

Omuz baş omuz fonksiyonun tüm özelliklerine sahip bu formasyonda belirli bir noktaya kadar yükselen fiyatlar direnç noktasından ilk kez geri döndükten sonra daha yüksek bir şiddetle düşmeye devam eder, bir süre sonra tekrar yükselmeye başlayan fiyatlar aynı direnç noktasından tekrar geri döndükten sonra yukarı yönde kırılmanın gerçekleşmesi beklenir. En düşük noktada alım yapıp, yukarı yönde kırılmada fiyat yükselişinin bir parçası olmak ciddi karların elde edilmesini mümkün kılar.

Dikdörtgen Formasyonu

Boğa ve ayıların savaşı olarak nitelendirilen bu durumda fiyatlar benzer direnç noktalarından yukarı ve aşağı yönlü hareketlerle ters döner, koridor oluşturur. Yukarı ve aşağı direnç noktalarının yatay birleşimiyle elde edilen çizgiler dikdörtgen formasyonunu oluşturur. Bu formasyon sonrasında fiyatların aşağı ya da yukarı yönde kırılması beklenir.

 

Düşen trend sırasında oluşan bir dikdörtgende aşağı direnç noktasının kırıldığı anda satım yapılması, yukarı trend sırasında oluşan bir dikdörtgende yukarı direnç noktasının kırıldığı anda alım yapılması tavsiye edilir.

Bayrak Formasyonu

Bayrak formasyonunu dikdörtgen formasyonuna benzetmek mümkündür. Bayrak formasyonunun dikdörtgen formasyondan tek farkı yukarı yöndeki trendin aşağı yöndeki dirençten daha güçlü olması ve fiyatların kısa bir süre için yukarı yönde kararlı bir yükseliş göstermesidir.

Bayrak formasyonunun tamamlanması sonrasında fiyatların daha önceki trende uygun olarak aşağı ya da yukarı yönde hızla hareket etmeye başlaması beklenir.

Takoz Formasyonu

Mum boylarının giderek kısalması ve yukarı ya da aşağı yönde bir trendin oluşması sonucu takoz formasyonu oluşur. Üçgenlere nazaran çok daha uzun bir süreci kapsayan takoz formasyonunda kapanış ve açılış noktalarını birleştiren iki çizgi birleşmeden önce fiyat kırılır. Fiyatların takozun içerisindeki fiyatların yönüyle aynı yönde kırılması beklenir. Trend yukarı yönlüyse fiyat kırılması sonrasında fiyatların yükselmeye devam etmesi, trend aşağı yönlüyse fiyatların kırılması sonrasında fiyatların aşağı yönlü hareket etmeye devam etmesi beklenir.

Borsa sever ve meraklıları için daha önceden kaleme almış olduğumuz Fibonacci Dizisi ve Altın Oran Ne Demektir Hangi Verir Verir konulu yazımızı da okuyarak alternatif bilgilere ulaşabilirsiniz.